Rác thải đô thị đang trở thành một trong những vấn đề môi trường cấp bách nhất hiện nay. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng, lượng rác thải đô thị tăng mạnh, tạo ra áp lực lớn đối với hạ tầng xử lý rác. Dự báo đến năm 2025, tổng lượng rác thải đô thị ở Việt Nam có thể vượt mốc 50.000 tấn/ngày, gây quá tải cho hệ thống thu gom và xử lý hiện có. Điều đó đặt ra yêu cầu cấp bách về những giải pháp xử lý rác thải đô thị thông minh, bền vững và linh hoạt.
1. Thực trạng xử lý rác thải đô thị hiện nay
Khối lượng rác thải đô thị ở Việt Nam đang gia tăng với tốc độ chóng mặt. Theo thống kê từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, rác thải đô thị chiếm hơn 60% tổng lượng rác thải sinh hoạt toàn quốc. Sự gia tăng này không chỉ tạo áp lực lớn cho hệ thống thu gom mà còn đẩy nhanh quá trình quá tải tại các bãi chôn lấp hiện hữu.
Hiện nay, phương pháp xử lý rác thải đô thị phổ biến vẫn là chôn lấp, tuy nhiên nhiều bãi chôn lấp đã vượt quá công suất thiết kế, không đảm bảo các tiêu chuẩn môi trường, dẫn đến tình trạng ô nhiễm đất, nước và không khí nghiêm trọng. Nước rỉ rác, mùi hôi và phát sinh khí nhà kính từ các bãi chôn lấp đang ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống xung quanh.
Bên cạnh đó, tỷ lệ tái chế rác thải đô thị tại Việt Nam còn rất khiêm tốn, chỉ đạt khoảng 10-15%, thấp hơn đáng kể so với các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Malaysia hay Hàn Quốc. Nguyên nhân đến từ hạ tầng xử lý còn yếu, thiếu cơ sở phân loại rác, công nghệ tái chế lạc hậu và thiếu động lực từ phía doanh nghiệp.
Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là việc thiếu cơ chế phân loại rác thải đô thị tại nguồn. Hầu hết rác thải đô thị đều bị trộn lẫn giữa rác hữu cơ, rác tái chế và rác nguy hại, gây khó khăn cho quá trình xử lý tiếp theo. Việc không phân loại tại nguồn làm giảm đáng kể hiệu quả tái chế, đồng thời tăng chi phí xử lý và hạn chế khả năng áp dụng các công nghệ xử lý tiên tiến.
2. Các thách thức trong xử lý rác thải đô thị năm 2025
2.1. Tăng trưởng dân số đô thị
Dân số đô thị tăng nhanh tạo ra áp lực lớn lên hệ thống hạ tầng xử lý rác thải đô thị hiện có, buộc các đô thị phải mở rộng quy mô và nâng cấp công nghệ xử lý.
Việc thiếu quỹ đất tại các khu trung tâm cũng cản trở việc xây dựng bãi chôn lấp hoặc nhà máy xử lý rác quy mô lớn, dẫn đến tình trạng rác thải tồn đọng hoặc xử lý không đạt tiêu chuẩn.
2.2. Hạ tầng lạc hậu và lỗi thời
Hệ thống thu gom rác thải đô thị còn nhiều bất cập như xe thu gom cũ kỹ, hoạt động không hiệu quả trong các khu dân cư chật hẹp, dẫn đến rác thải bị ùn ứ.
Nhiều bãi rác và nhà máy xử lý vẫn sử dụng công nghệ lạc hậu, không đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường và gây ô nhiễm thứ cấp nghiêm trọng.
2.3. Nhận thức cộng đồng còn hạn chế
Một bộ phận người dân vẫn giữ thói quen xả rác bừa bãi, không phân loại rác thải đô thị tại nguồn và chưa hiểu rõ vai trò của mình trong việc giữ gìn môi trường.
Tâm lý trông chờ vào cơ quan chức năng và thiếu tinh thần trách nhiệm cộng đồng khiến các chương trình phân loại hoặc tái chế khó đạt hiệu quả thực tế.
2.4. Thiếu động lực cho khu vực tư nhân và doanh nghiệp
Các chính sách ưu đãi dành cho doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực xử lý rác thải đô thị còn ít, chưa đủ sức thu hút các nguồn lực xã hội hóa.
Việc thiếu cơ chế chia sẻ lợi ích từ hoạt động tái chế, tái sử dụng khiến doanh nghiệp e ngại tham gia, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
3. Các giải pháp xử lý rác thải đô thị bền vững
3.1. Thúc đẩy phân loại rác thải đô thị tại nguồn
Phân loại rác tại nguồn nên được bắt buộc, nhất là với các hộ dân sống tại đô thị. Chính quyền cần có quy định và chế tài rõ ràng để đảm bảo việc thực hiện nghiêm túc. Đồng thời, cần đẩy mạnh truyền thông và giáo dục cộng đồng để nâng cao nhận thức về lợi ích của việc phân loại. Các chương trình tuyên truyền nên linh hoạt, dễ tiếp cận thông qua mạng xã hội và trường học.
3.2. Đầu tư công nghệ xử lý rác thải đô thị hiện đại
Các công nghệ xử lý rác thải đô thị như đốt phát điện, khí hóa và compost hữu cơ cho hiệu quả thu hồi năng lượng cao. Việc áp dụng AI và IoT giúp quản lý, thu gom và xử lý rác thải chính xác, giảm lãng phí tài nguyên.
3.3. Khuyến khích xã hội hóa xử lý rác thải đô thị
Hỗ trợ doanh nghiệp xử lý rác thải đô thị giúp nâng cao hiệu quả quản lý chất thải. Cần có chính sách như vay ưu đãi, miễn thuế và hỗ trợ mặt bằng để thu hút đầu tư. Đồng thời, khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào các khâu thu gom, vận chuyển và xử lý nhằm giảm gánh nặng cho nhà nước và tăng hiệu quả toàn diện.
3.4. Hoàn thiện chính sách quản lý rác thải đô thị
Cần áp dụng nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả tiền xử lý” để tạo sự công bằng và trách nhiệm trong bảo vệ môi trường. Đồng thời, cần tăng cường thanh tra và xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm trong quản lý rác thải đô thị nhằm đảm bảo tính răn đe và hiệu quả thực thi chính sách.
3.5. Phát triển đô thị tuần hoàn – zero waste
Cần quy hoạch đô thị theo hướng tối ưu luồng rác thải, đồng thời xây dựng hệ thống thu hồi và tái sử dụng rác tại chỗ nhằm giảm ô nhiễm và tiết kiệm tài nguyên.
Xử lý rác thải đô thị năm 2025 là một chặng đường gian nan nhưng đầy tiềm năng đổi mới. Để hướng đến đô thị xanh – sạch – bền vững, Việt Nam cần sự đồng bộ từ chính sách đến nhận thức cộng đồng và công nghệ. Chỉ khi mọi người dân, doanh nghiệp và nhà nước cùng hành động, bài toán rác thải đô thị mới thực sự được giải quyết một cách bền vững.
Xem thêm: Bể SBR và ASBR có gì khác nhau?
Xem thêm: 5+ Sự cố hệ thống MBR thường gặp: Nguyên nhân và biện pháp khắc phục
Dịch vụ xử lý chất thải – Công ty TNHH Công nghệ môi trường Hòa Bình Xanh
Công ty TNHH Công nghệ môi trường Hòa Bình Xanh với đội ngũ thạc sỹ, kỹ sư giàu kinh nghiệm đã đầu tư nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng các công nghệ xử lý và tìm các phương án xử lý chất lượng tốt nhất, chi phí hợp lý trong thời gian ngắn nhất. Sự hiểu biết và tận tâm của đội ngũ là yếu tố quan trọng giúp chúng tôi đảm bảo hiệu quả và an toàn cho từng dự án.
Quý doanh nghiệp có nhu cầu hợp tác công ty hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0943.466.579 để nhận được sự hỗ trợ nhanh nhất và tận tình nhất.
Nhận xét bài viết!