LẤY MẪU VÀ PHÂN TÍCH NƯỚC THẢI

Quy chuẩn kỹ thuật 40:2025 là cơ sở pháp lý để thực hiện lấy mẫu nước thải, phân tích và xử lý nước thải tại cơ sở sản xuất kinh doanh. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp hiện chưa có hiệu lực nhưng đã được ban hành và chuẩn bị được áp dụng trên diện rộng thay thế cho bản pháp lý QCVN 40:2011. Quy chuẩn quy định mức giá trị tối đa cho phép của các thông số ô nhiễm trong lĩnh vực hoạt động công nghiệp.

Quy định cụ thể về kỹ thuật quan trắc môi trường thể hiện ở Thông tư 10/2021/TT-BTNMT. Cho biết các phương pháp lấy mẫu nước thải, bảo quản và vận chuyển mẫu nước thải công nghiệp.

Tại sao phải lấy mẫu nước thải và phân tích

Đầu tiên, là việc hoàn thành đúng nghĩa vụ pháp lý thực hiện quan trắc môi trường nước theo pháp luật chính phủ đề ra. Giúp cho đơn vị kinh doanh kiểm soát được chất lượng nước thải đầu ra. Tiến hành lấy mẫu nước thải và phân tích nhìn thấy các thông số thể hiện giúp phát hiện các rủi ro để kịp thời cải thiện và sửa chữa. Điều chỉnh hệ thống vận hành xử lý hiệu quả hơn hạn chế tối đa tình trạng bị xử phạt hành chính do vượt ngưỡng giá trị thông số ô nhiễm.

Quy định lấy mẫu nước thải

Để đảm bảo tính chính xác và đại diện cho chất lượng nước thải sau quá trình xử lý, quy định vị trí lấy mẫu thể hiện nghiêm ngặt. Mẫu nước thải cần được thu thập tại điểm cuối cùng trước khi dòng chảy hòa mình vào nguồn tiếp nhận tự nhiên như sông, hồ hoặc biển. Điểm lấy mẫu lý tưởng là ngay sau hệ thống xử lý nước thải hoàn chỉnh, đảm bảo rằng mẫu phản ánh chân thực nhất hiệu quả của quá trình này, đồng thời loại trừ mọi tác động từ các nguồn nước khác.

Thời điểm “vàng” để thu thập mẫu nước thải chính là vào khoảng thời gian nhà máy vận hành với công suất tối đa. Việc này đảm bảo mẫu nước thu được phản ánh nồng độ các chất ô nhiễm cao nhất có thể xảy ra. Tùy theo mục đích giám sát và yêu cầu kỹ thuật cụ thể, ưu tiên hàng đầu là lấy mẫu tức thời để nắm bắt trạng thái tại một thời điểm nhất định.

Tìm hiểu thêm: Quy định về vị trí lấy mẫu nước thải để kiểm định từ 01/02/2024

Tuy nhiên, trong trường hợp cần đánh giá chất lượng nước thải một cách toàn diện hơn theo thời gian, phương pháp lấy mẫu trung bình sẽ được ưu tiên áp dụng, mang đến bức tranh tổng quan và chính xác hơn về đặc trưng của dòng thải.

Đặc biệt chú trọng đến khâu chuẩn bị dụng cụ chứa mẫu. Chai thủy tinh hoặc chai nhựa chuyên dụng, đã được làm sạch kỹ lưỡng để loại bỏ mọi tạp chất có thể gây sai lệch kết quả phân tích, là lựa chọn hàng đầu.

Ngay sau khi thu thập, mẫu nước cần được làm lạnh và bảo quản cẩn thận trong khoảng nhiệt độ lý tưởng từ 2 đến 8°C. Điều này giúp làm chậm quá trình phân hủy sinh học và các phản ứng hóa học có thể làm thay đổi thành phần ban đầu của mẫu. Cuối cùng, để có được kết quả phân tích chính xác nhất, hành trình của mẫu nước từ hiện trường về phòng thí nghiệm cần được rút ngắn tối đa, tốt nhất là hoàn tất trong vòng 24 giờ kể từ thời điểm lấy mẫu.

Yêu Cầu Kỹ Thuật

Nhằm đảm bảo tính khách quan, chính xác và độ tin cậy cao của kết quả phân tích, chính phủ đã đặt ra những yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt đối với các phòng thí nghiệm thực hiện. Theo đó, các đơn vị này phải được công nhận theo tiêu chuẩn VILAS, minh chứng cho năng lực kỹ thuật và hệ thống quản lý chất lượng đạt chuẩn ISO/IEC 17025.

Quy trình phân tích phải tuân thủ các phương pháp tiêu chuẩn đã được công nhận ở Việt Nam (TCVN) hoặc các phương pháp quốc tế có độ tin cậy tương đương, ví dụ như APHA, EPA, hay ISO. Việc áp dụng những chuẩn mực này không chỉ đảm bảo tính pháp lý của kết quả mà còn góp phần nâng cao chất lượng công tác quan trắc môi trường nói chung.

QCVN 40:2025 quy định một danh mục đa dạng các thông số cần phân tích trong nước thải, được phân thành các nhóm chính để dễ dàng quản lý và lựa chọn. Trong đó, nhóm chất hữu cơ bao gồm các chỉ tiêu phổ biến như BOD5, COD, TSS, tổng N và tổng P phản ánh mức độ ô nhiễm bởi các hợp chất carbon và dinh dưỡng. Nhóm kim loại nặng tập trung vào các nguyên tố độc hại như As, Hg, Pb, Cd, Cr(VI), Cu, Zn, có khả năng gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người…

Điều đáng chú ý QCVN 40:2025 không áp đặt một danh sách cứng nhắc cho tất cả các loại hình cơ sở sản xuất. Thay vào đó, việc lựa chọn các thông số phân tích cụ thể sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào đặc trưng của từng ngành nghề và quy trình sản xuất.

Lưu ý khi quan trắc môi trường nước

Để công tác quan trắc môi trường nước thải đạt hiệu quả cao và tuân thủ đúng quy định, việc thiết lập một kế hoạch quan trắc định kỳ là vô cùng quan trọng. Tần suất quan trắc có thể linh hoạt điều chỉnh, phụ thuộc vào quy mô xả thải và các yêu cầu cụ thể, ví dụ như hàng tháng hoặc hàng quý. Kế hoạch này giúp doanh nghiệp chủ động theo dõi chất lượng nước thải của mình, phát hiện sớm các vấn đề bất thường và có biện pháp xử lý kịp thời, đảm bảo các chỉ số luôn nằm trong ngưỡng cho phép.

Sau mỗi đợt quan trắc, việc lập báo cáo kết quả một cách chi tiết và gửi về các cơ quan quản lý môi trường theo đúng quy định là một bước không thể thiếu. Báo cáo này không chỉ là cơ sở để đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường của doanh nghiệp mà còn cung cấp những dữ liệu quan trọng cho công tác quản lý và giám sát môi trường trên địa bàn. Sự minh bạch trong việc báo cáo kết quả thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp đối với cộng đồng và môi trường sống.

Tìm hiểu thêm: QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG: TẦN SUẤT VÀ CÁC ĐỐI TƯỢNG

Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp thuộc đối tượng bắt buộc lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, việc kết hợp chặt chẽ giữa quan trắc định kỳ và hệ thống tự động là điều cần thiết. Hệ thống tự động giúp theo dõi liên tục các thông số quan trọng, cung cấp dữ liệu thời gian thực, trong khi quan trắc định kỳ mang lại cái nhìn sâu sắc hơn thông qua các phân tích chuyên sâu tại phòng thí nghiệm. Sự kết hợp này tạo nên một hệ thống giám sát toàn diện và hiệu quả, góp phần bảo vệ nguồn nước và môi trường bền vững.

So sánh 2 phương pháp lấy mẫu nước thải

 Bảng tổng hợp so sánh

Dịch vụ quan trắc và phân tích môi trường – Công ty TNHH Công nghệ môi trường Hòa Bình Xanh

Nếu doanh nghiệp của bạn đang cần một đơn vị Quan trắc môi trường và phân tích môi trường uy tín, đúng quy chuẩn và hỗ trợ pháp lý đầy đủ, hãy liên hệ với chúng tôi Hòa Bình Xanh. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hệ thống thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp giám sát môi trường chính xác – nhanh chóng – hiệu quả, giúp bạn yên tâm trong mọi hoạt động sản xuất và kiểm tra từ cơ quan chức năng.

Hãy gọi ngay cho chúng tôi qua hotline 0943.466.579 để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất